Moderator: Witamy Państwa na czacie
z wicepremierem, prof. Grzegorzem W. Kołodko. Zapraszamy do zadawania
pytań.
4mularz: Kiedy Polska powróci na
ścieżkę szybkiego wzrostu gospodarczego?
prof_Grzegorz_Kolodko: To zależy od definicji
pojęcia "szybki wzrost". Jeśli interpretować go jako wzrost w tempie
nie mniej niż 5% - w odniesieniu do kataegorii PKB - to jest na to
szansa już w połowie przyszłego roku.l. Szansa oznacza, że nie ma
pewnosci w tej sprawie, a wykorzystanie tej szansy wymaga przede wszystkim
realizacji właściwej polityki gospodarczej, zarówno prowadzonej przez
Rząd, jak i - w odniesieniu do polityki pieniężnej - przez NBP.
dll: Panie premierze, czy jest Pan
zadowolony z obrad ECOFIN
prof_Grzegorz_Kolodko: Tak. Obrady
były i ciekawe, i ważne. Ponadto ECOFIN był także okazją do wielu
spotkań ir ozmów dwustronnych, m.in. z ministrami finansów Niemiec,
Włoch, Francji, Wielkiej Brytanii, Irlandii. Po raz pierwszy o sprawach
ważnych - m.in. dotyczących budżetu UE na rok 2004, polityki stymulującej
wzrost gospodarczy w latach 2003 - 05, tzw. Międzynarodowego Instrumentu
Finansowego, który ma służyć bardziej skutecznej walce z biedą w świecie
- dyskutowało 25 ministrów państw UE, obecnych członków oraz tych,...
prof_Grzegorz_Kolodko: ...którzy do unii
przystapią za niespełna rok. W wielu z tych kwestii zaprezentowałem
swoje stanowisko.
zolwik: Jakie czynniki wpływają na
obserwowane ożywienie produkcji przemysłowej w Polsce?
prof_Grzegorz_Kolodko: Splot okoliczności.
Przede wszystkim dalszy postep w zakresie przedsiębiorczości i trwająca
poprawa jakosci zarządzenia mikroekonomicznego i marketingu. Jest
to zasługą samych przedsiębiorców i chwała im za to. Jednakże samo
z siebie to by nie starczało, rosnąć bowiem musi popyt, aby coraz
bardziej efektywna produkcja znajdowała opłacalny zbyt. I popyt rośnie;
wciąż konsumpcyjny, który zwiększył się podczas minionego półrocza
realnie o ponad 3%, a także ponownie inwestycyjny, przede wszystkim
dlatego, ...
prof_Grzegorz_Kolodko: ...iż poprawie
się rentowność przedsiębiorstw. Popyt także wzmacniają rosnące wydatki
w ramach finansów publicznych - tak z budżetu centralnego jak i z
budżetów samorządów terytorialnych. Na to nakłada się jeszcze jeden
czynnik, a mianowicie silna aprecjacja Euro w stosunku do dolara,
która to zmiana kursu krzyżowego pozytywnie wpływa na opłacalność
polskiego eksportu do Eurolandu...
prof_Grzegorz_Kolodko: Zarazem mniej
konkurencyjny staje się import, co wzmaga popyt na produkty krajowe
po części - tam gdzie to jest opłacalne - substytuujące dobra dotychczas
importowane. Wreszcie sądzę, że na przyspieszenie w sferze produkcji
- a tempo wzrostu produkcji sprzedanej przemysłu w tym kwartale w
porównaniu z drugim kwartałem ubr. szacuję na aż blisko 5,5% - ...
prof_Grzegorz_Kolodko: wpływ wywierają
także pozytywne zmiany w zakresie oczekiwań i rosnący optymizm konsumentów,
a zwłaszcza przedsiębiorców.
BRUTUS: Czy w trakcie wczorajszych
rozmów z innymi ministrami Finansów miał Pan okazję na prezentację
założeń PNFR?
prof_Grzegorz_Kolodko: Tak. Wszyscy
się tym interesują, ponieważ Polska - jako kraj duży - jest postrzegana
przez państwa UE jako poważny partner i, potencjalnie, coraz ważniejsza
gospodarka w Europie. Kto jak kto, ale ministrowie finansów na finasnach
się znają i wiedzą, jak wielkie znaczenie dla wzrostu gospodarczego
ma ich kondycja i występujące w ich ramach tendencje...
prof_Grzegorz_Kolodko: Wszyscy moi rozmówcy
rozumieją intencje Programu, no i z zaciekawieniem przysłuchują się
polskiej debacie na ten temat, licząc na to, że nasze finanse publiczne
zostaną uporządkowane na tyle, iż nie będą powodem jakichś perturbacji
czy trudności w czasach, gdy już będziemy członkiem UE.
ivo: Czy korzysta Pan z innych ulg
oprócz wspólnego opodatkowania małżonków?
prof_Grzegorz_Kolodko: W zasadzie
nie korzystam, choć przekazałem w zeszłym roku - i nadal to czynię
- pewne kwoty na cele, które wspieram. Jedne odliczyłem od podstawy
wymiaru podatku (wpłaty na instytucje sportowe w wysokości 6,5 tys.
zł), innych nie odliczyłem (comiesięczne wpłaty na budowę biblioteki
uczelnianej). A to że nie odliczyłem wynika z tego, iż transferów
tych dokonuję nie dlatego, że zachęca mnie do tego fiskus i niepotrzebny
system ulg, ale z tej przyczyny, iż chcę wspomagać realizację pewnych
celów i stać mnie ..
prof_Grzegorz_Kolodko: ...na to. I podobnie
będę czynił po zlikwidowaniu istniejących ulg i zwolnień. Sądzę, że
tak samo postępować będzie przytłaczająca większość obecnych darczyńców.
luksus: Mógłby Pan wyjaśnić pojęcie
Pięciokąt Stabilizacji?
prof_Grzegorz_Kolodko: Szerzej opisany
jest w jednej z moich książek pt. "Kwadratura pieciokąta. Od załamania
do trwałego wzrostu gospodarczego" (Poltext 1993), a jego idea polega
na ujęciu na jednej szali pięciu rozmaitych procesów gospodarczych
i finansowych, które są z sobą wzajemnie powiązane, ale także w stosunku
do niektórych z nich polityka uwikłana jest we wzajemne sprzeczności.
Chodzi o to, aby oceniać sytuację gospodarczą nie przez pryzmat jednego
czy dwóch wskaźników...
prof_Grzegorz_Kolodko: makroekonomicznych,
dobierając je przy tym tak, aby udawadniać na siłę, że jest lepiej,
ale brać pod uwagę całą ich wiązkę. Teraz na przykład można byłoby
twierdzić, że sytuacja się wyraźnie poprawia, ponieważ obniża się
deficyt na rachunku obrotów bieżących, rekordowo niska jest inflacja,
dynamika PKB zbliża się do 3%. I to prawda...
prof_Grzegorz_Kolodko: ale to tylko
"trójkąt". Nasz pięciokąt zaś "prawdę ci powie", ujmuje bowiem również
wskaźniki obrazujące sytaucję budżetu oraz w zakresie zatrudnienia.
A tu - choć też w tym kwartale jest kjuż lepiej niż w poprzednim,
a w roku bieżącym także będzie lepiej niż rok temu - wciąż nie jest
dobrze. Dlatego też pięciokąt stabilizacji makroekonomicznej jest
bardziej miarodajny niż koncentrowanie się na niektórych tylko procesach.
prof_Grzegorz_Kolodko: ...To tak
jak z konkursem piękności. Można wybierać najpiękniejszą pannę, oceniając
tylko jej buzię. No ale jakiś inny facet może powiedzieć, że konkurentka
ma zgrabniejszą figurę, a jeszcze inna piękniejsze włosy, a następna
porusza się z dużo większym wdziękiem, a tu jeszcze weszła kolejna,
która ma uśmiech jak żadna inna. Która zatem jest najpiękniejsza?...
prof_Grzegorz_Kolodko: Wsadzić wszystkie
w taki pięciokąt, porównać nogi z uszami, szyje z biodrami, oczy z
biustem i ocenić "ogólnie". W końcu któraś musi wygrać. A nasz pięciokąt
pokazuje wyraźnie, że w drugim kwartale 2003 jest "ładniej", czyli
po prostu lepiej niż w IV kwartale zeszłego roku, kiedy to już kbyło
lepiej niż w II kwartale 2002...
prof_Grzegorz_Kolodko: I z pewnością sytuacja
tak właśnie oceniana - przez pryzmat tegoż pięciokąta - będzie w roku
przyszłym lepsza niż w poprzednim, choć będą obszary, na których ona
może się pogorszyć. Innymi słowy, pięciokąt stabilizacji makroekonomicznej
jest sposobem na dodawanie czynników nieaddytywnych, tak jak na tej
samej szali waży się wspomniane uroki a to twarzy, a to figury, a
to ogólnego wdzięku.
zolwik: Jak ocenia Pan reakcje środowisk
twórczych na ostatnie propozycje MF, które dotyczą zmiiany zasady
odliczeń podatkowych?
prof_Grzegorz_Kolodko: Środowiska
twórcze odnoszą się do tych propozycji ze zrozumieniem, a to dlatego,
że w przypadku pracy autentycznie noszącej znamiona twórczości będą
jej autorzy nawet w bardziej korzystnej sytuacji niż obecnie. Proponujemy
bowiem, aby zlikwidować fikcje i patologie występujące w systemie
sprowadzające się do tego, że osoby które nie mają nic wspólnego z
działalnością naprawdę twórczą, płacą po prostu podatki...
prof_Grzegorz_Kolodko: ...dwukrotnie
niższe aniżeli inni obywatele. Co zaś twórców się tyczy, to PNFR proponuje
traktowanie dohcodów uzyskiwanych z tytułu działalności artystycznej,
naukowej itp. podobnie jak w odniesieniu do praw majątkkowych. Oznacza
to, że prawa autorskie traktowane będą podobnie, jak dochody z tytułu
praw majątkowych i opodatkowane liniową stawką 19%. Innymi słowy,
jeśli pisarz albo kompozytor uzyska wynagrodzenie za stworzone...
prof_Grzegorz_Kolodko: ...przez siebie
dzieło w wysokości np. 10.000 zł, to w obecnym systemie płaci podatek
tylko od połowy tej kwoty, natomiast według nowych propozycji obciążony
byłby podatkiem w wysokości 1.900 zł - i to nawet wtedy, gdkyby takich
dzieł po 10.000 zł każde stworzył sto...
prof_Grzegorz_Kolodko: Natomiast nie można
dyskryminować przytłaczającej większości podatników, którzy płacą
podatek od dochodów osobistych według obowiązujących zasad uprzywilejowując
niewielką grupę innych podatników, de facto obniżonymi stawkami podaktowymi
o 50% pod hasłem tzw. kosztów uzysku, których najczęściej wcale nie
ponoszą.
maro: Czym grozi opóźnienie w pracach
rządu nad programem naprawy finansów publicznych?
prof_Grzegorz_Kolodko: Grozi, ale walczymy...
BRUTUS: Jakie zagadnienia zamierza
Pan poruszyć podczas wykładu dla lwowskich środowisk akademickich,
który odbędzie się w ramach uroczystości przyznania Panu tytułu Doktora
Honoriscausa tamtejszego uniwersytetu?
prof_Grzegorz_Kolodko: Będę mówił o wzlotach
i upadkach posocjalistycznej transformacji na tle globalizacji stosunków
ekonomicznych i towarzyszącym tym procesom zmian kulturowych. Będę
mówił o źródłach głupoty i chciwości, które to grzechy utrudniają
sensowną politykę rozwoju społeczno-gospodarczego, ale także o naukowych
przesłankach racjonalnej polityki, pokazując co i jak czynić, aby
to drugie pokonało to pierwsze.
Kukiz: Co MinFin zrobi z pieniędzy
uzyskanymi z dzisiejszej sprzedaży 800 mln euro obligacji?
prof_Grzegorz_Kolodko: Te przychody są
źródłem finansowania naszego długu publicznego, któreg poziom na koniec
ubiegłego roku sięgnął 47,6% PKB, oraz tegorocznego deficytu budżetowego.
W ramach finansów publicznych obracamy olbrzymimi kwotami. Akurat
ta transkacja jest opłacalna, relatywnie obniża koszty obsługi długu
publicznego i - tym samym - jest dogodna dla naszych podatników.
krzysiu: Kiedy do Sejmu wpłyną pierwsze
ustawy związane z NFR?
prof_Grzegorz_Kolodko: Zmierzam do tego,
aby pakiet kluczowych 8 ustaw - o finansach publicznych, o dochodach
jednostek samorządu terytorialnego, o PIT, CIT, VAT i podatku akcyzowym
trafiły do Sejmu w czerwcu. Część z nich będzie musiała jednakże być
wcześniej skonsultowana z partnerami społekcznymi w ramach Komisjij
Trójstronnej, co może o parę tygodni wydłużyć ten okres.
Moderator: Szanowni Państwo, ostatnie
trzy pytania.
ovejita: Czyli jeśli dobrze rozumiem
pięciokąt stabilizacji to generalnie kuleje u nas jedynie bezrobocie?
Co zrobić, żeby spadło?
prof_Grzegorz_Kolodko: No, niestety,
nie tylko. Poprawiają się wszystkie wskaźniki ujęte w pięciokącie,
choć w różnym tempie. Wciąż wysoki jest deficyt budżetu Państwa, ale
jednak spada. Bardzo wysokie jest bezrobocie, ale trzeci miesiąc z
kolei też spada. Co zrobić, aby spadało szybciej i więcej? Nie ma
lepszego sposobu, niż troszczyć się o inny wierzchołek naszego pięciokąta...
prof_Grzegorz_Kolodko: , to jest
przyspieszanie tempa wzrostu gospodarczego. I to czynię, tak koordynując
politykę, aby dynamika rozwoju była coraz wyższa. Bezrobocie w następnych
latach - bo walka z nim to przedsięwzięcie na wiele lat - ulegnie
wyraźnemu obniżeniu. Rozmawiałem wczoraj wieczorem podczas pobytu
w Brukseli na ECOFIN z ministrem finansów Irlandii McCreevy, który
- bardzo zadowolony - podkreślał, jak to Irlandia w latach 90-tych...
prof_Grzegorz_Kolodko: , korzystając
ze swego członkostwa w UE, sprowadziła bezrobocie z poziomu ponad
18% do niespełna 4 obecnie. Oczywiście, wzrost bezrobocia w Irlandii
ostatnio o kilka tysięcy osób jest powodem ostrej krytyki tamtejszego
Rządu. Ale przykład ten dowodzi, że jeśli ma się dobrą strategię długofalowego
rozwoju, to i ten problem jest do rozwiązania. Temu celowi także służy
nasz Program Naprawy Finansów Rzeczypospolitej, którego urzeczywistnienie
sprzyjać będzie ...
prof_Grzegorz_Kolodko: sprowadzeniu bezrobocia
poniżej 14% już - albo raczej dopiero - w roku 2006. Szkoda, że bezrobocie
aż tak bardzo wzrosło wskutek błędnej polityki schładzania koniunktury
w ostatnich latach. Przez kilka nastepnych jeszcze musimy za te błędy
płacić.
luksus: Czy jest Pan surowym szefem?
prof_Grzegorz_Kolodko: Bardzo. Najbardziej
w stosunku do siebie. Do roboty!
BRUTUS: Czy ożywienie eksportu jest tendencją
długofalową?
prof_Grzegorz_Kolodko: Tak. Wyraźnie przesuwamy
się od rachitycznego wzrostu żywionego importem (ang. import fed)
do coraz szybszego wzrostu ciągnionego przez eksport (ang. export
led). Cały kontekst reform strukturalnych, polityka makroekonomiczna,
trwająca integracja z UE i coraz szersze otwieranie się na kontakty
z globalną gospodarką sprzyjają temu ożywieniu...
prof_Grzegorz_Kolodko: Oczywiście, nie
bez znaczenia jest i będzie na tym polu kształtowanie się kursu walutowego
aż do czasu wejścia Polski do obszaru Euro, co może nastąpić już w
2007 r. I warto do tego zmierzać, gdyż byłby to dodatkowy czynnik
stymulujący eksport. Nie lekceważąc znaczenia bezinflacyjnego wzrostu
popytu wewnętrznego niezbywalnym elementem strategii rozwoju ...
prof_Grzegorz_Kolodko: społeczno-gospodarczego
Polski musi być troska o ekspansję eksportową. Działania w tym kierunku
już przynoszą efekty.
prof_Grzegorz_Kolodko: Dziękuję za czat,
za tydzień pracuję we Lwowie, więc na czacie spotkamy się w innym
dniu tygodnia. A teraz Państwu życzę miłego dnia.