Seminaria

English version      

Andrzej Bolesta

Chińska droga do rynku

W ciągu ostatnich piętnastu lat obserwujemy zakrojone na szeroką skalę przemiany polityczne i społeczno-gospodarcze wśród krajów posocjalistycznych, zamieszkałych (wraz z populacją Chin) przez około 1,7 miliarda ludzi a zatem około 25% mieszkańców ziemi. Celem przemian - w znakomitej większości państw - jest ustanowienie gospodarki wolnorynkowej funkcjonującej w demokratycznym państwie prawa. "Posocjalistyczna transformacja ustrojowa to historyczny proces stopniowego przechodzenia od centralnie planowanej gospodarki socjalistycznej opartej na dominacji państwowej własności środków produkcji i biurokratycznej regulacji do kapitalistycznej gospodarki opartej na dominacji własności prywatnej i liberalnej deregulacji.

Od strony gospodarczej, kluczowym elementem świadczącym o powodzeniu reform i dobrym zarządzaniu państwem jest osiągnięcie dynamicznego, stabilnego i długookresowego wzrostu gospodarczego. Jedynie wysoki wzrost gospodarczy, przy rozważnej polityce państwa w zakresie jego "redystrybucji" może zapewnić coraz wyższy poziom życia mieszkańców. Podnoszenie standardu życia w wielu jego wymiarach jest sednem rozwoju cywilizacyjnego.

Przez ponad 25 lat, utrzymując wzrost gospodarczy na poziomie przekraczającym średnio 8% rocznie, Chiny osiągnęły wynik nie tylko najlepszy wśród państw transformacji, ale także na całym świecie. Sukces Chin jest wynikiem skutecznego połączenia polityki rozwojowej i reform systemowych. Polityka rozwojowa wydaje się być tutaj kluczowym elementem umożliwiającym dynamiczny rozwój. W wirze przemian politycznych i gospodarczych w wielu państwach Europy środkowowschodniej zapomniano albo nie doceniono wagi odpowiedniej długofalowej polityki rozwojowej jako kluczowego czynnika wzrostu gospodarczego, uznając ją niejako za część reform systemowych, albo wprost przekonując, iż zadania tejże polityki spełniać powinien sam rynek. Tymczasem "dobry system sam w sobie nie jest w stanie zastąpić braku dobrej polityki rozwojowej, [a] dobra polityka rozwojowa nie jest w stanie zastąpić złego systemu". Przykład chiński pokazuje, iż nie tylko reformy systemowe, ale ich odpowiednie połączenie z polityką rozwojową przynoszą najlepsze rezultaty.

Tematem seminarium będzie omówienie gospodarczych reform systemowych i polityki rozwojowej w Chinach.